Jack Russell terrier – jedna z ras psów należąca do grupy terierów w sekcji teriery krótkonożne uznana przez Międzynarodową Federację Kynologiczną (FCI)[1].Rasa powstała z angielskiej rasy parson Jack Russell terrier, podzielonej w 2000 r. na dwie osobne rasy: wysokonożnego parsona i niskonożnego jacka. Obie odmiany były kształtowane przez tego samego człowieka – zapalonego myśliwego-pastora Johna Russella (zwanego Jackiem; ur. 1795, zm. 1883). Suka Trump była dla niego wzorem przyszłej rasy[2]. Nazwa parson Russell została ustalona przez American Kennel Club (AKC), zaś cała rasa Jack Russell terrier uformowała się już w Australii.
Wygląd[edytuj]
Budowa[edytuj]
Jack Russell terrier jest psem niewielkich rozmiarów o sylwetce średniej wielkości oraz zwinnej. Ogon jest osadzony wysoko, lędźwie są lekko łukowate. Żuchwa i szczęki tego teriera są mocne, zgryz nożycowy, trufla nosowa czarna, płytki stop, oczy w kształcie migdałów, a uszy – płatków róż i ściśle przylegające do głowy[3]. Skóra jest elastyczna i gruba; ciało nie jest ani delikatne, ani zbyt muskularne.
Mierzą od 25 do 30 cm[4]. Odmiana parson Russell terrier jest nieco wyższa, ze względu na dłuższe nogi (z reguły cięższy o ok. 1-1,5 kg).
Szata i umaszczenie[edytuj]
Sierść jest dominująco biała z niewielkimi znaczeniami brązowymi, rudobrązowymi lub czarnymi. Znaczone są głowa i nasada ogona. Występują również całkiem białe.
Szata musi być ostra. Ze względu na jej rodzaj występują odmiany:
krótkowłosa – włos krótki, przylegający
złamana – włos średniej długości, układający się w jednym kierunku, twardy – "dziczy"
szorstkowłosa – włos dosyć długi, ułożenie w różnych kierunkach.
Zachowanie i charakter[edytuj]
Jack Russell terrier jest psem wyjątkowo żywym, radosnym, czujnym, bezkompromisowym, lojalnym, aktywnym, niezwykle inteligentnym, asertywnym[5]. Jest psem skłonnym do nagłej ekscytacji i wykazywania uporu; ma silny instynkt łowiecki. Nie należy do grupy psów typowo agresywnych, gdyż pierwotnie był jednym z nielicznych terierów, których zadaniem podczas polowania nie było zabicie zwierzyny, lecz jedynie wypłoszenie jej z kryjówki[3]. Należy go wcześnie przyzwyczajać do innych psów, gdyż jako dorosły pies może być wobec nich nieprzyjazny. Posiada natomiast przyjazne usposobienie w stosunku do ludzi, szczególnie wobec starszych dzieci. Łatwo dostosowuje się do nowych sytuacji i odmiennych warunków życia, nie jest psem kapryśnym lub przesadnie wrażliwym. Podczas pracy na polowaniu charakteryzuje się odwagą, wytrwałością oraz zapalczywością. Zadania traktuje jak nowe wyzwania i realizuje je z zapalczywością. Atrakcją jest dla niego pościg za szybko poruszającym się celem, najlepiej małą piłką lub frisbee. Wymaga wiele ruchu, poświęconego czasu i uwagi swojego opiekuna, a także konsekwencji w układaniu i tresurze.
To rasa potrzebująca wysokiej aktywności ruchowej i umysłowej. Jack Russell nie jest psem dla każdego: nie jest odpowiedni dla osób stale zajętych pracą (nawet domową), bądź zmuszonych do zostawiania psa samego na dłużej i niedoświadczonych w wychowywaniu psów – w niewłaściwych rękach łatwo może stać się nieposłuszny. Jest doskonałym psem rodzinnym, lubi zabawy ze starszymi dziećmi[6][7], jednak nie toleruje bycia traktowanym jak zabawka lub w równie nieodpowiedni sposób[8]. Zabawa z małymi dziećmi powinna się odbywać pod kontrolą rodziców, gdyż pies ma skłonności do gwałtownego, szybkiego poruszania się. Idealny do domu z ogrodem, może dostosować się jednak też do mieszkania (wtedy jednak wymaga ćwiczeń i częstszych spacerów)[9]. Należy być ostrożnym na spacerach i nie spuszczać psa ze smyczy w pobliżu ulicy i samochodów, gdyż może rozpocząć pogoń. Jack Russell terriery najczęściej są czujne, lecz nie są nadmiernie szczekliwe: zazwyczaj szczekają gdy wyczuwają zagrożenie lub podczas zabawy.
Zdrowie i pielęgnacja[edytuj]
Psy tej rasy są mało wymagające w utrzymaniu i pielęgnacji. Pielęgnacja sierści gładkowłoskiego Jacka jest prosta i nie wymaga zbyt wiele czasu. Aby zachować psa w dobrej kondycji fizycznej na każde 5 cm wysokości powinien przypadać 1 kg masy ciała, czyli pies o wysokości 25 cm powinien ważyć maksymalnie 5 kg.
Jack Russelle są krzepkie i długowieczne; powinny być szczupłe i zwinne. Mogą żyć około 15 lat[10]. W przeciwieństwie do innych ras, rzadko chorują na choroby genetyczne, a grupa problemów zdrowotnych, które można przypisać tej rasie jest niewielka[11]. Jedną z takich chorób jest zwichnięcie rzepki kolanowej – nieleczona może prowadzić do artretyzmu. Badania wykazały, iż suki są na nią bardziej podatne. Kolejne to choroba Legga-Calvégo-Perthesa, choroba von Willebranda czy głuchota u psów całkowicie białych. Luksacja soczewki może pojawić się w ogólności u terierów w zaawansowanym wieku.
Użytkowość[edytuj]
Wykorzystywane jako psy myśliwskie w charakterze norowców pracujących w norach lisów (wypłaszających zwierzę z kryjówki)[12]. W Irlandii często używane są na wsi do tępienia szczurów i pilnowania obejścia. W tym kraju rozgrywane są także co roku zawody jack russelli w łapaniu szczurów w stodołach. Energiczność i wytrwałość, jakimi obdarzone są te psy, pozwala im na uczestnictwo w ćwiczeniach agility.
Popularność[edytuj]
Jack Russell terrier bardzo dużą popularnością cieszy się w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Australii. Jest dość popularny w Polsce. Najwięcej psów tej rasy można spotkać na zawodach jeździeckich lub w ośrodkach jeździeckich, gdyż powinien łatwo tolerować konie.
Ciekawostki[edytuj]
Psy rasy Jack Russell terrier pojawiły się w wielu produkcjach filmowych; rasa zawdzęcza swoją popularność m.in. filmowi Maska oraz jej kontynuacji Son of the mask[13]. Przedstawiciele rasy brały udział także w takich filmach jak Frasier, Karmazynowy przypływ, Mój przyjaciel, Skip, Detektyw bez pamięci (Clean Slate) czy amerykańskich serialach Frasier[14] i Wishbone. Postać tę przybierał również patronus Rona Weasleya w cyklu książek o Harrym Potterze. Przypuszcza się, że Krypto – pies Supermana, był również Jackiem[15].
Około 10-letni Jack Russell terrier o imieniu George pochodzący z Taranaki w Nowej Zelandii otrzymał wysokie międzynarodowe odznaczenie po tym jak stanął w obronie grupy piątki dzieci odnosząc ciężkie rany w walce z dwoma pit bull terrierami, która miała miejsce 29 kwietnia 2007. Obrażenia były tak poważne, iż podjęto decyzję o uśpieniu psa[16][17][18][19].
Suka Tillamook Cheddar rasy Jack Russell pochodząca ze Stanów Zjednoczonych jest jedną z najbardziej znanych na świecie zwierząt – malarzy. Odbyło się kilkanaście wystaw Tillie i miały miejsce w USA, Belgii, Holandii czy na Bermudach. Niektóre z jej prac sprzedano po 2 tysiące dolarów[20][21][22].
Właścicielami psa rasy Jack Russell są (lub byli), m.in.: Bette Midler, Karol (książę Walii), Serena Williams, Goldie Hawn, Mariah Carey, Paul McCartney, Charlotte Church, Rick Stein[23] czy belgijski aktor i komik Benoît Poelvoorde[24].
Bothie, samiec Jack Russell był jedynym na świecie psem, który dostał się zarówno na biegun północny i południowy. Podróż, która rozpoczęła się w 1979 i zakończyła w 1982, odbył ze swoimi właścicielami Ranulphem i Virginią Fiennes[25].
Sześcioletni Part-Ex, Jack Russell z zachodniej Walii, dostał się do księgi rekordów Guinnesa jako pies uprawiający sporty ekstremalne[26].
Przypisy
↑ Fédération Cynologique Internationale: Breeds nomenclature
↑ History of the Jack Russell Terrier (ang.)
↑ 3,0 3,1 Dorothea Penižek: Jack russell terrier. Poradnik opiekuna, Wydawnictwo RM. ISBN 978-83-7243-609-2
↑ JACK RUSSELL TERRIER : Standard officiel (fr.)
↑ D. Caroline Coile, Ph.D.: Jack Russell Terriers. A Complete Pet Owner's Maunal. Barron's, ISBN 0-7641-1048-9; ISBN 978-0-7641-1048-1
↑ Why Jack Russell Terriers are Great Family Pets (ang.)
↑ Jack Russell Terriers are Great Family Dogs (ang.)
↑ Jack Russell Terrier: Breed: Home
↑ Keeping A Jack Russell In An Apartment (ang.)
↑ dogtime.com (ang.)
↑ The Jack Russell Terrier Legendary fox hunter is vigorous, scrappy, and bold (ang.)
↑ L'histoire du Jack Russell Terrier (fr.)
↑ The Most Famous Dog Breed on Screen & TV...The Jack Russell Terrier
↑ Jack Russell Dogs in Movies
↑ Famous Jack Russells
↑ George the jack russell given top honour (ang.)
↑ Tiny terrier sacrifices its life to save five children from pitbulls
↑ Tiny Terrier Rescues 5 Children From Pit Bulls
↑ George the Jack Russell dies saving kids
↑ strona oficjalna Tillamook Cheddar
↑ The Sunday Times: Art goes to the dogs: conceptualist canine is rivalling Jackson Pollock
↑ Tillamook Cheddar: All Heart
↑ Famous Jack Russell Owners
↑ 24 heures: Benoît Poelvoorde ne manquera jamais de chien (fr.)
↑ Bothie the Polar Dog (ang.)
